Standardy szkolenia

Społeczna Rada do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości

Standardy szkolenia mediatorów uchwalone przez Radę w dniu 29 października 2007 roku

Wstęp

 Obecnie brak jest w Polsce określonych przez prawo standardów szkolenia mediatorów[1]. Przez mediację rozumie się dobrowolny i poufny proces, w którym fachowo przygotowana,  bezstronna i neutralna osoba, za zgodą stron, pomaga im poradzić sobie z konfliktem. Mediacja pozwala jej uczestnikom określić kwestie sporne, zmniejszyć bariery komunikacyjne, opracować propozycje rozwiązań i, jeśli taka jest wola stron, zawrzeć wzajemnie satysfakcjonujące porozumienie[2].

Powodzenie mediacji jako skutecznej metody rozwiązywania konfliktów zależy w dużym stopniu od profesjonalizmu mediatorów i wysokiego poziomu ich etyki zawodowej.

W tym celu Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawia Standardy Szkolenia Mediatorów opracowane przez Społeczną Radę ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości. Standardy te zawierają minimum programowe wiedzy i umiejętności niezbędnych w pełnieniu roli mediatora.

 Standardy są kierowane do:

− instytucji i organizacji zajmujących się szkoleniem i certyfikacją mediatorów we wszystkich sprawach, gdzie stosuje się mediację,

− osób podejmujących szkolenia mediacyjne, jako wskazanie rekomendowanego zakresu szkolenia mediacyjnego, jakiego osoba szkolona ma prawo oczekiwać od instytucji mediacyjnej – organizatora szkolenia. 

 Ich główne funkcje są następujące:

− Zapewnienie profesjonalizmu w prowadzeniu mediacji poprzez dobre przygotowanie mediatorów

− Pomoc organizacjom i instytucjom szkolącym mediatorów w określeniu kształtu i zakresu szkolenia mediacyjnego, zapewniającego właściwe przygotowanie mediatorów

− Pomoc kandydatom na mediatorów przy podejmowaniu decyzji o podjęciu się tej funkcji i wyborze właściwego szkolenia.

− Zwiększenie zaufania społecznego do mediacji jako środka rozwiązywania konfliktów poprzez zapewnienie profesjonalizmu prowadzących je osób;

 Wymaganie ogólne

Kwalifikacje mediatora uzyskuje się w wyniku odbycia szkolenia o charakterze teoretycznym i praktycznym w wymiarze co najmniej 40 godzin zegarowych, potwierdzonego zaświadczeniem ukończenia kursu. 

Zgodnie z niniejszymi standardami szkolenie mediacyjne obejmuje następujące tematy:

  1. Podstawowe zasady i składniki postępowania mediacyjnego
  2. Psychologiczne mechanizmy powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów
  3. Trening praktycznych umiejętności prowadzenia mediacji
  4. Wiedza o prawnych i organizacyjnych aspektach funkcjonowania procedur mediacyjnych

Przedstawione standardy dotyczą wszystkich rodzajów mediacji. 

 

Standardy szkolenia mediatorów

STANDARD I

Podstawowe zasady i składniki postępowania mediacyjnego

  1. Przebieg postępowania mediacyjnego.
  2. Zasady mediacji (dobrowolność, bezstronność, neutralność, poufność).
  3. Rola mediatora, jej specyfika, prawa i obowiązki mediatora.
  4. Zastosowanie mediacji, wskazania i przeciwwskazania.
  5. Zagadnienia etyki zawodowej mediatorów.
  6. Standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora.

STANDARD II

Psychologiczne mechanizmy powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów:

  1. Podstawy wiedzy psychologicznej o mechanizmach powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów.
  2. Procedury rozwiązywania konfliktów (negocjacje, mediacje, arbitraż, sąd) – podobieństwa i różnice.
  3. Elementy teorii negocjacji, podstawowe pojęcia negocjacyjne (kwestie, pozycje, interesy, BATNA).

STANDARD III

Trening umiejętności praktycznych w zakresie mediacji

  1. Prowadzenia wstępnych spotkań ze stronami w tym opanowania wypowiedzi otwierających mediację i zawierania kontraktu mediacyjnego.
  2. Umiejętność prowadzenia sesji mediacyjnych zgodnie z zasadami i przy wykorzystaniu właściwych technik mediacyjnych.
  3. Umiejętności komunikacyjne, w tym w szczególności:

− umiejętności aktywnego słuchania,

− zadawania pytań,

− umiejętność używania neutralnego języka (w mówieniu i pisaniu).

  1. Umiejętność dokonania analizy i diagnozy konfliktu objętego mediacją, w tym szczególności:

− umiejętność oceny, czy zastosowanie mediacji jest zasadne w danej sprawie,

− umiejętność identyfikacji pozycji i potrzeb stron w konflikcie,

− umiejętność wyodrębnienia pozycji, potrzeb i interesów i przejścia z pozycji do interesów.

  1. Umiejętność wspierania stron w pracy nad rozwiązaniami, w tym w szczególności:

− umiejętność wspierania stron w kreatywnym poszukiwaniu opcji,

− umiejętność wspierania stron w identyfikacji zasad i kryteriów podejmowania decyzji.

  1. Umiejętność sporządzania porozumienia końcowego.
  2. Umiejętność współpracy ze współmediatorem/ką – opanowanie terminologii umożliwiającej współpracę i wymianę doświadczeń z innymi mediatorami.
  3. Umiejętność współpracy z innymi specjalistami.

STANDARD IV

Wiedza o prawnych i organizacyjnych aspektach funkcjonowania procedur mediacyjnych

  1. Podstawy prawne zastosowania procedur mediacyjnych w tym zmiany kodyfikacji.
  2. Zagadnienia praktyczne związane z organizacją postępowania mediacyjnego.
  3. Zasady współpracy z organami wymiaru sprawiedliwości.
  4. Prowadzenie dokumentacji.
  5. Krajowe i międzynarodowe standardy postępowania mediacyjnego.
  6. Stosowanie procedur mediacyjnych w Polsce i na świecie – sprawy karne i cywilne (rodzinne i gospodarcze), konflikty sąsiedzkie i w społecznościach lokalnych, spory zbiorowe itp.

 STANDARD V

Wymagania dotyczące osób i instytucji prowadzących szkolenie:

  1. Kwalifikacje osób prowadzących trening umiejętności praktycznych w zakresie mediacji:
    1. wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne,
    2. minimum dwuletnie doświadczenie w prowadzeniu mediacji,
    3. udokumentowane doświadczenie trenerskie lub dydaktyczne w prowadzeniu zajęć i treningów w zakresie rozwiązywania konfliktów,
    4. znajomość i akceptacja zasad etyki zawodowej mediatora,
    5. znajomość aktualnie obowiązujących regulacji prawnych w zakresie mediacji,
    6. znajomość i akceptacja standardów prowadzenia mediacji i postępowania mediatora.

 

  1. Wymogi w zakresie organizacji szkolenia:
    1. opracowanie szczegółowego programu szkolenia (minimum 40 godzin zegarowych) wraz z kosztorysem oraz określeniem wysokości opłaty za uczestnictwo,
    2. przeprowadzanie w toku szkolenia sprawdzianów wiedzy z poszczególnych dziedzin objętych szkoleniem oraz ewidencjonowanie obecności uczestników,
    3. wydawanie numerowanych i ewidencjonowanych zaświadczeń, określających tematykę szkoleń, liczbę godzin, organizację czy instytucję prowadzącą szkolenia oraz nazwiska trenerów.

 

  1. Rekomendowane formy szkolenia

Wiedzę i umiejętności przekazuje się przede wszystkim metodami interaktywnymi, poprzez:

  • Symulacje mediacji
  • Analizy studiów przypadków
  • Demonstracje mediacji
  • Ćwiczenia – indywidualne i w grupach
  • Dyskusje i refleksje uczestników
  • Kwestionariusze, testy
  • Wykłady teoretyczne i prezentacje.

 

STANDARD VI

Specjalistyczne szkolenia mediacyjne

 

Standardy 1–5 dotyczą wszystkich rodzajów mediacji. Biorąc pod uwagę, że prowadzenie różnego typu mediacji wymaga specyficznych umiejętności, wskazane jest uczestnictwo w specjalistycznych szkoleniach np. w zakresie mediacji: karnych, cywilnych (rodzinnych i gospodarczych), sporów zbiorowych itp.

 

Warszawa, 29 października 2007 roku

[1] Z wyjątkiem opracowanych w 2001 r. standardów szkolenia dla mediatorów, którzy prowadzą mediacje pokrzywdzonego z nieletnim sprawcą czynu karalnego – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2001 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich (Dz.U. Nr 56, poz. 591 z późn. zm.).  

[2] Por. Standardy prowadzenia mediacji i postępowania mediatora uchwalone przez Społeczną Radę do spraw Alternatywnych Metod Rozwiązywania Konfliktów i Sporów przy Ministrze Sprawiedliwości dn. 26 czerwca 2006 r.

 

Regulamin świadczenia usług szkoleniowych w SM Pactus